Co to są badania przesiewowe?
Badania przesiewowe, zwane inaczej skryningowymi wykonuje się u pacjentów, u których nie występują objawy danej choroby. Podstawowym celem wykonywania takich badań jest wykrycie danej choroby na wczesnym jej etapie. Dzięki szybkiemu wykryciu choroby istnieją większe szanse na jej wyleczenie i zmniejszenie umieralności na dane schorzenie. Ważna jest również kwestia finansowa – im szybciej wykryjemy dane schorzenie, tym mniejszą pulę pieniędzy będzie trzeba przeznaczyć na jego leczenie.
Badania przesiewowe powinny cechować się wysoką swoistością i czułością. Co to znaczy? Jeśli badanie ma wysoką swoistość, wówczas mamy małą liczbę wyników fałszywie dodatnich, a co za tym idzie dane badanie prawidłowo identyfikuje osoby zdrowe. Wysoką czułością mogą „pochwalić” się te testy, które wykazują małą liczbę wyników fałszywie ujemnych.
W jakim celu się je wykonuje?
Badania przesiewowe powinny być stosunkowo tanie, by możliwe było ich zlecanie i wykonywanie w jak największej ilości. Badania te powinny być łatwe w wykonaniu i powszechnie dostępne.
Przykłady badań przesiewowych:
- badania słuchu u noworodków wykonywane w drugiej dobie po urodzeniu, dzięki nim możliwe jest wczesne wykrycie problemów z narządem słuchu
- badanie krwi utajonej w kale w celu wykrywania raka jelita grubego we wczesnym jego stadium
- badania cytologii szyjki macicy dzięki którym możliwe jest wykrycie zmian w komórkach przed powstaniem nowotworów
- kolonoskopia przeprowadzana u osób w określonym wieku w celu wykrywania raka jelita grubego
- immunochromatograficzne testy HCV dostępne w niektórych punktach pobrań za darmo wykrywające osoby chore na wirusowe zapalenie wątroby typu C – diagnostyka zakażenia wirusem HCV
- badania noworodków w kierunku chorób metabolicznych (np. mukowiscydoza)
Dlaczego badania przesiewowe są takie ważne?
By badania przesiewowe miały sens, a ich cel był osiągnięty, ważne jest, by planować i realizować je długofalowo i obejmować nimi dużą grupę badaną. Dzięki temu możliwe będzie znaczne zredukowanie rozwijania się konkretnych jednostek chorobowych.
Jeśli uzyskamy dodatni wynik badania przesiewowego, najprawdopodobniej konieczne będzie ich potwierdzenie wykorzystując w tym celu bardziej zaawansowane techniki. Badania przesiewowe są „sitem”, które odsiewa osoby bezobjawowe osoby chore wśród zdrowych.
Zastrzeżenie: Treści umieszczone na stronie fremitus.pl służą celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie stanowią one porady medycznej, nie zastępują indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Informacje zawarte na stronie nie mogą być podstawą stawiania diagnozy i leczenia pacjenta – w tym celu należy skontaktować się z lekarzem.
