Białka ostrej fazy

białka ostrej fazy
Czas czytania 5 min

Białka ostrej fazy (BOF) to białka, które reagują na toczący się w organizmie stan zapalny. Są one bardzo cennym wskaźnikiem wykorzystywanym w diagnostyce laboratoryjnej wielu stanów chorobowych. Białka te dzieli się na dwie podstawowe grupy:

  • dodatnie białka ostrej fazy
  • ujemne białka ostrej fazy

Czynniki wpływające na stężenie BOF

Przyczyny, które powodują zmiany w stężeniach białek ostrej fazy, to:

  • procesy nowotworowe
  • ostre stany zapalne
  • przewlekłe stany zapalne
  • choroby zakaźne
  • zakażenia bakteryjne
  • uraz
  • zawał mięśnia sercowego

Dodatnie białka ostrej fazy

Dodatnie białka ostrej fazy to białka, których stężenie w krwi pacjenta wzrasta w przebiegu toczących się stanów zapalnych.

Wśród białek ostrej fazy można wyróżnić dwa podziały.

Podział dodatnich białek ostrej fazy ze względu na induktory

  • dodatnie białka ostrej fazy indukowane IL-6
  • dodatnie białka ostrej fazy indukowane IL-6, IL-1 oraz TNF

Do dodatnich białek ostrej fazy indukowanych IL-6 należą:

  • ceruloplazmina
  • haptoglobina
  • alfa1-antytrypsyna
  • alfa1-inhibitor proteinazy
  • fibrynogen
  • inhibitor C-esterazy

Do dodatnich białek ostrej fazy indukowanych IL-6, IL-1 i TNF należą:

  • białko C-reaktywne
  • amyloid A i amyloid B
  • składnik dopełniacza C3
  • hemopeksyna
  • haptoglobina
  • alfa -1- kwaśna glikoproteina
  • alfa -1 – antychymotrypsyna

Podział białek ostrej fazy ze względu na krotność wzrostu stężenia:

  • spektakularnie dodatnie białka ostrej fazy
  • silnie dodatnie białka ostrej fazy
  • słabo dodatnie białka ostrej fazy

Spektakularnie dodatnie białka ostrej fazy – ich stężenie wzrasta nawet 20-200 krotnie w wyniku zadziałania bodźca zapalnego. Są to białka takie jak:

  • białko C-reaktywne CRP
  • surowiczy amyloid SAA

Silnie dodatnie białka ostrej fazy – ich stężenie wzrasta 2-5 krotnie w przypadku wystąpienia stanu zapalnego. Wśród tych białek wyróżnia się:

  • haptoglobina
  • fibrynogen
  • alfa-1-antychymotrypsyna
  • alfa-1-kwaśna glikoproteina
  • alfa-1-antyproteinaza

Słabo dodatnie białka ostrej fazy – ich stężenie wzrasta o 30-60%. Wśród nich wyróżnia się:

  • składnik C3 dopełniacza
  • ceruloplazmina
  • laktoferryna
  • hemopeksyna
białka ostrej fazy schemat

Ujemne białka ostrej fazy

Ujemne białka ostrej fazy to białka, których stężenie w krwi pacjenta maleje w przebiegu toczących się stanów zapalnych.

Do ujemnych białek ostrej fazy zalicza się takie białka jak:

  • albumina
  • transferyna
  • antytrombina

Fiszka 1 do nauki do egzaminu specjalizacyjnego: podział białek ostrej fazy.

Źródła:

  1. Białka ostrej fazy – po 25 latach, Aleksander Koj, Diagnostyka laboratoryjna 2010, vol. 46, nr 1, 7-14
  2. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Aldona Dembińska-Kieć, Jerzy W.Naskalski, Wydanie III 2010

Zastrzeżenie: Treści umieszczone na stronie fremitus.pl służą celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie stanowią one porady medycznej, nie zastępują indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Informacje zawarte na stronie nie mogą być podstawą stawiania diagnozy i leczenia pacjenta – w tym celu należy skontaktować się z lekarzem.


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.