Co to jest błąd przedanalityczny? Jakie są przykłady błędów przedanalitycznych? Jak zminimalizować liczbę błędów przedanalitycznych?
Co to jest błąd przedanalityczny?
Błąd przedanalityczny to błąd, który ma miejsce przed wykonaniem badania w laboratorium. Inną nazwą tego błędu jest błąd przedlaboratoryjny. Błędy te rozpoczynają się od momentu przygotowania pacjenta do badania, mają miejsce podczas pobrania materiału czy też jego transportu i przechowywania.
Jakie są przykłady błędów przedanalitycznych?
Do błędów przedanalitycznych zalicza się między innymi:
- spożycie pokarmu przed pobraniem krwi
- nieprawidłowe pobranie moczu np. nie ze środkowego strumienia
- pobranie krwi o nieprawidłowej godzinie np. o 15:00 przy zleceniu oznaczenia TSH
- pobranie krwi po dużym stresie
- pobranie materiału biologicznego po bardzo dużej aktywności fizycznej
- wykonanie oznaczenia PSA po badaniu per rectum
- spożycie alkoholu przed pobraniem krwi
- pobranie krwi do nieprawidłowej probówki
- zbyt długie trzymanie stazy podczas pobrania krwi
- nieprawidłowe wymieszanie krwi w probówce po pobraniu krwi
- zbyt mocne mieszanie krwi w probówce
- “wyciskanie” krwi podczas jej pobrania
- niestosowanie zamkniętego systemu do pobrania krwi
- nieprawidłowe przechowywanie materiału w punkcie pobrań np. w zbyt niskiej lub wysokiej temperaturze lub zbyt długo
- transport materiału w nieprawidłowej temperaturze lub zbyt długo
Jak zminimalizować liczbę błędów przedanalitycznych?
Od strony pacjenta: należy odpowiednio przygotować się do badania. Materiał biologiczny należy pobierać w określonym czasie – tak, by zapewnić wiarygodność wykonanych badań. Niektóre badania wymagają specjalnego przygotowania lub odstawienia leków w uzgodnieniu z lekarzem. Jeśli masz wątpliwości co do tego jak przygotować się do badań – zadzwoń do laboratorium, a na pewno otrzymasz cenne wskazówki. Spytaj również lekarza, on powinien rozwiać Twoje wątpliwości.
Od strony kadry medycznej: szkolenie, szkolenie i procedury. Pielęgniarki, położne, ratownicy medyczni, lekarze, diagności laboratoryjni, technicy analityki – to te osoby najczęściej są odpowiedzialne za pobieranie materiału biologicznego do badań. I to właśnie tym osobom powinny być dedykowane szkolenia z zakresu fazy przedanalitycznej. Niektóre laboratoria przeprowadzają takie szkolenia cyklicznie zmniejszając tym samym ryzyko popełnienia błędu. Dużym ułatwieniem są procedury, dzięki którym, w przypadku wątpliwości, można je w szybki sposób rozwiać.
Treści które mogą Cię zainteresować:
Zastrzeżenie: Treści umieszczone na stronie fremitus.pl służą celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie stanowią one porady medycznej, nie zastępują indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Informacje zawarte na stronie nie mogą być podstawą stawiania diagnozy i leczenia pacjenta – w tym celu należy skontaktować się z lekarzem.