Diagnostyka cukrzycy ciążowej to element obowiązkowy każdej prawidłowo prowadzonej ciąży. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej jasno wskazuje na badania jakie należy wykonać w ciąży. Wśród tych badań znajdziemy oznaczenie stężenia glukozy na czczo, które należy wykonać do 10 tygodnia ciąży (lub w chwili dowiedzenia się o ciąży), a w przypadku grupy ryzyka cukrzycy ciążowej – od razu wykonuje się test obciążenia glukozą. Następnie między 21, a 26 tygodniem ciąży (wg PTD 2023 między 24, a 28 tygodniem ciąży) należy wykonać test obciążenia glukozą.
Grupa ryzyka cukrzycy ciążowej
Jak wspomniałam powyżej – do 10 tygodnia ciąży należy wykonać oznaczenie stężenia glukozy na czczo. Jeśli jednak pacjenta zaliczona zostanie do grupy ryzyka cukrzycy ciążowej, badanie to zastępuje się testem obciążenia glukozą. Kiedy stwierdza się, że kobieta należy do tej grupy ryzyka? Jeśli zostanie spełnione jedno z niżej wymienionych kryteriów:
- ciąża po 35. roku życia
- w wywiadzie porody dzieci o masie > 4 kg
- urodzenie noworodka z wadą rozwojową
- zgony wewnątrzmaciczne w wywiadzie
- nadciśnienie tętnicze
- nadwaga lub otyłość
- rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 2
- rozpoznanie cukrzycy ciążowej w poprzednich ciążach
- wielorództwo (ciężarna, która już raz rodziła)
- PCOS – zespół policystycznych jajników
Podwyższone stężenie glukozy na czczo w ciąży
Prawidłowe, zgodne z zakresem referencyjnym wg wytycznych PTD 2023 stężenie glukozy na czczo u kobiet w ciąży wynosi <92 mg/dL (<5,1 mmol/L).
Jeśli wartości stężenia glukozy na czczo wyniosą między 92, a 125 mg/dL (5,1–6,9 mmol/L) wówczas kobietę niezwłocznie kieruje się na test obciążenia glukozą.
W przypadku stężenia glukozy wynoszącego >126 mg/dL (>7 mmol/L) badanie należy powtórzyć. Jeśli powtórne oznaczenie glukozy będzie wynosiło >126 mg/dL (>7 mmol/L) – wynik ten spełnia kryteria stwierdzenia cukrzycy. W przypadku wątpliwości – wykonuje się test obciążenia glukozą.
Interpretacja testu obciążenia glukozą w ciąży
Samo wykonanie testu obciążenia glukozą u kobiet w ciąży nie różni się niczym w porównaniu do tego testu wykonywanego u kobiet niebędących w ciąży, czy u mężczyzn. Pacjentce pobiera się krew na czczo, następnie podaje 75 g glukozy w formie roztworu, a następnie ponownie pobiera krew po 60 i 120 minutach od spożycia glukozy. Należy pamiętać, by w trakcie wykonywania testu nie spacerować, nie denerwować się – chodzenie po sklepach i parku w tak zwanym „międzyczasie” może spowodować fałszywie obniżone wyniki stężenia glukozy.
Do rozpoznania cukrzycy potrzebne jest spełnienie jednego z poniższych kryteriów:
- glukoza na czczo: 92–125 mg/dL (5,1–6,9 mmol/L)
- glukoza w 60 minucie testu obciążenia glukozą: ≥ 180 mg/dL ≥( 10,0 mmol/L)
- glukoza w 120 minucie testu obciążenia glukozą: 153-199 mg/dL (8,5-11 mmol/L)
W przypadku stężenia glukozy w 120 minucie testu wynoszącym >200 mg/dL (>11,1mmol/L) – wynik ten spełnia kryterium stwierdzenia CUKRZYCY.
Fiszka do nauki
Fiszka numer 17 do nauki do egzaminu specjalizacyjnego: Diagnostyka cukrzycy ciążowej
Źródła:
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2023 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
- ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej
Poniżej znajdziesz linki do wszystkich fiszek do nauki do egzaminu specjalizacyjnego z laboratoryjnej diagnostyki medycznej, jakie udało mi się do dnia dzisiejszego opracować.
Pozostałe fiszki do nauki:
Fiszka 1. Podział białek ostrej fazy.
Fiszka 2. Czas okluzji PFA-100.
Fiszka 3. Test z metoklopramidem
Fiszka 4. Sferocytoza wrodzona
Fiszka 5. MGUS – stan przednowotworowy
Fiszka 6. Pseudohiperkaliemia.
Fiszka 7. Rozpoznawanie zaburzeń RKZ
Fiszka 9. Zmiany laboratoryjne w ciąży
Fiszka 10. Czułość diagnostyczna testu
Fiszka 11. Swoistość diagnostyczna testu
Fiszka 12. Diagnostyka cukrzycy
Fiszka 13. Witaminy – podział i nazewnictwo
Fiszka 14. Oś podwzgórze-przysadka-nadnercza
Fiszka 16. Odwodnienia – przyczyny i diagnostyka
Fiszka 17. Diagnostyka cukrzycy ciążowej
Fiszka HCV – diagnostyka laboratoryjna
Fiszka Test hamowania GH (hormonu wzrostu) – fiszka dostępna już wkrótce. Zapisz się do NEWSLETTERA – nie przegapisz jej!
Fiszka Test z kortykoliberyną CRH – fiszka dostępna już wkrótce. Zapisz się do NEWSLETTERA – nie przegapisz jej!
Fiszka Diagnostyka laboratoryjna niedokrwistości z niedoboru żelaza – fiszka dostępna już wkrótce. Zapisz się do NEWSLETTERA – nie przegapisz jej!
Fiszka Diagnostyka laboratoryjna niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 – fiszka dostępna już wkrótce. Zapisz się do NEWSLETTERA – nie przegapisz jej!
Fiszka Nadczynność i niedoczynność przytarczyc – przyczyny i diagnostyka laboratoryjna – fiszka dostępna już wkrótce. Zapisz się do NEWSLETTERA – nie przegapisz jej!
Fiszka Test z deksametazonem – fiszka dostępna już wkrótce. Zapisz się do NEWSLETTERA – nie przegapisz jej!
Treści które mogą Cię zainteresować:
Zastrzeżenie: Treści umieszczone na stronie fremitus.pl służą celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie stanowią one porady medycznej, nie zastępują indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Informacje zawarte na stronie nie mogą być podstawą stawiania diagnozy i leczenia pacjenta – w tym celu należy skontaktować się z lekarzem.