Co to jest marker CA 15-3? Jakie mogą być przyczyny podwyższonego CA 15-3? Jaka jest czułość oznaczania CA 15-3?
Co to jest marker CA 15-3?
CA 15-3 to mucynopodobna glikoproteina będącą produktem genu MUC-1 wykorzystywana w diagnostyce laboratoryjnej m.in. raka piersi. W stanie fizjologicznym glikoproteina ta znajduje się w wydzielinie komórek gruczołowych, nie występuje we krwi. W przypadku niektórych procesów nowotworowych lub innych zmian (wymienionych w dalszej części posta) antygen CA 15-3 pojawia się we krwi.
Jakie mogą być przyczyny podwyższonego CA 15-3?
Oznaczanie stężenia CA 15-3 wykorzystywane jest przede wszystkim w monitowaniu leczenia raka piersi oraz wykrywaniu przerzutów nowotworowych. W związku z niską czułością nie jest do badanie przesiewowe dla raka piersi ani żadnego innego schorzenia.
- rak piersi
- nowotwory sutka
- zapalenie wątroby
- łagodne zmiany piersi i jajnika
- rak płuc
- rak jajnika
- rak trzonu macicy
- rak szyjki macicy
- przerzuty do wątroby
- naciek opłucnej
- niedrobnokomórkowy rak płuca
- III trymestr ciąży
Jaka jest czułość oznaczania CA 15-3?
- Czułość dla mało zaawansowanego raka piersi to 30-40%.
- W przypadku zaawansowanego raka piersi czułość rośnie do 70%.
- W 95% przypadków raka piersi z przerzutami wzrasta stężenie CA 15-3.
Stężenie CA 15-3 w krwi pacjenta koreluje z zaawansowaniem choroby nowotworowej. Wzrost stężenia 15-3 w przebiegu leczenia nie jest dobrym czynnikiem rokowniczym dla pacjenta. Zmniejszenie stężenia CA 15-3 może wskazywać na dobrą reakcję na prowadzone leczenie.
Dla diagnostów laboratoryjnych mała ściąga do nauki: CA 15-3 <– pojawi się niebawem!
Źródła:
- Sławomir Ławicki, Barbara Mroczko, Maciej Szmitkowski, Markery nowotworowe raka piersi, Postepy Hig Med Dosw. (online), 2004; 58: 292-300
- Anna Markowska, Karolina Jaszczyńska-Nowinka, Nowe markery w raku jajnika, Curr. Gynecol. Oncol. 2012, 10 (2), p. 116-123
- Agnieszka Soborczyk, Andrzej Deptała, Markery nowotworowe w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń 2007, tom 4, nr 4, 184-189
- Elecsys CA 15-3 II, Cobas e801, 2022-03 V. 7.0 PL