Jedna z czytelniczek mojej strony zaproponowała mi, abym stworzyła miejsce, gdzie w łatwy, szybki i przejrzysty sposób będzie można odnaleźć wszelkie rekomendacje dotyczące diagnostyki laboratoryjnej. Jednak nie wszystkie rekomendacje są mi znane. Jeśli znasz jakieś, które nie zostały wymienione poniżej – zostaw komentarz w ankiecie na dole posta. Umieszczę rekomendacje jak najszybciej.
Spis wytycznych dotyczących diagnostyki laboratoryjnej
W celu łatwiejszego przeglądania wytycznych poniżej prezentuję spis. Linki i pełne tytuły rekomendacji/ wytycznych znajdziesz poniżej.
Biochemia
- Wytyczne Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego dotyczące diagnostyki laboratoryjnej zaburzeń gospodarki lipidowej
- Zalecenia Grupy Roboczej ds. Raportowania Wyników Elektroforezy Białek (RaWEB) surowicy Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej. 2023
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę
- Diagnostyka i leczenie zaburzeń lipidowych w Polsce
Immunochemia
- Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej dotyczące postępowania diagnostycznego w kierunku wykrycia zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności
- Wytyczne ESC 2020 dotyczące postępowania u pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi bez uniesienia odcinka ST
- Zasady opieki nad osobami zakażonymi HIV
- Choroby tarczycy w ciąży
- Choroby tarczycy a zaburzenia płodności
- Diagnostyka i leczenie raka tarczycy u chorych dorosłych
Hematologia
- Wytyczne dot. morfologii krwi w medycznych laboratoriach diagnostycznych
- Badanie reaktywności płytek krwi
Toksykologia
- Oznaczanie narkotyków w moczu metodami immunochemicznymi w medycznym laboratorium diagnostycznym
- Oznaczanie alkoholi niespożywczych oraz metabolitów alkoholi we krwi i moczu pacjentów w medycznym laboratorium diagnostycznym. Oznaczanie etanolu w krwi i moczu pacjentów w medycznym laboratorium diagnostycznym.
Analityka ogólna
- Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej dotyczące badania upostaciowanych elementów moczu w medycznym laboratorium diagnostycznym
Mikrobiologia
- Zalecenia grupy ekspertów dotyczące diagnostyki zakażeń krwi w laboratoriach mikrobiologicznych w Polsce uwzględniające dostępność nowych technologii
- Rekomendacje postępowania w zakażeniach ośrodkowego układu nerwowego Epidemiologia, diagnostyka kliniczna i laboratoryjna, Warszawa 2023
- Zasady prezentowania wyników lekowrażliwości bakterii na leki przeciwdrobnoustrojowe – propozycje dla mikrobiologicznych laboratoriów diagnostycznych
- Rekomendacje laboratoryjnej diagnostyki zakażeń przewodu pokarmowego bakteriami rosnącymi w warunkach tlenowych oraz mikroaerofilnych Rekomendacje laboratoryjnej diagnostyki zakażeń przewodu pokarmowego bakteriami rosnącymi w warunkach tlenowych oraz mikroaerofilnych
- Mikrobiologiczna diagnostyka gruźlicy oraz zasady ochrony pacjentów i pracowników przed zakażeniami wywołanymi prątkami gruźlicy, Mikrobiologiczna diagnostyka gruźlicy oraz zasady ochrony pacjentów i pracowników przed zakażeniami wywołanymi prątkami gruźlicy
- Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych
Genetyka
- Zalecenia metodyczne dotyczące oceny mutacji genu EGFR oraz rearanżacji genu ALK w kwalifikacji chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca do terapii ukierunkowanych molekularnie
Proces przedanalityczny
- Wspólne zalecenia European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (EFLM) Latin America Confederation of Clinical Biochemistry (COLABIOCLI) dotyczące pobierania krwi żylnej
Diagnostyka określonych patogenów i schorzeń
- Diagnostyka laboratoryjna zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu C
- Diagnostyka laboratoryjna zakażenia parvowirusem B19 u kobiet w ciąży
- Diagnostyka laboratoryjna chorób odkleszczowych
- Diagnostyka laboratoryjna DNA HPV w profilaktyce raka szyjki macicy
- Schemat postępowania w skriningu podstawowym raka szyjki macicy
Inne
- Detekcja przeciwciał przeciwjądrowych.
- Rozpoznanie i leczenie akromegalii
- Badania przesiewowe w ciąży: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka dotyczące badań przesiewowych oraz diagnostycznych badań genetycznych wykonywanych w okresie prenatalnym.
- POCT: Wytyczne dotyczące organizacji i zarządzania badaniami w miejscu opieki nad pacjentem (POCT)
- Odpady medyczne: Postępowanie z odpadami medycznymi w medycznym laboratorium diagnostycznym.
- Badania laboratoryjne w ciąży. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej
Biochemia – rekomendacje
Zaburzenia lipidowe
Solnica B, Sygitowicz G, Sitkiewicz D et al. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego dotyczące diagnostyki laboratoryjnej zaburzeń gospodarki lipidowej. 2024. Diagn Lab.. (2024);60(1):1-24. https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.4954.
Elektroforeza
Zalecenia Grupy Roboczej ds. Raportowania Wyników Elektroforezy Białek (RaWEB) surowicy Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej. 2023
Diagnostyka cukrzycy
Znajdziecie tu informacje o wartościach referencyjnych dla glukozy i hemoglobiny glikowanej.
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
Na podstawie powyższych zaleceń opracowany został post: diagnostyka cukrzycy. Możesz w nim sprawdzić swoją wiedzę w teście.
Profil lipidowy
Znajdziesz tutaj informacje na temat wartości referencyjnych profilu lipidowego, a także wartości alarmowe.
Wytyczne PTL/KLRwP/PTK/ PTDL/PTD/PTNT diagnostyki i leczenia zaburzeń lipidowych w Polsce 2021
Zapraszam do postu, który opracowany został na podstawie powyższych wytycznych: wartości alarmowe – profil lipidowy. Dodatkowo możesz sprawdzić swoją wiedzę tutaj: Wytyczne diagnostyki zaburzeń lipidowych – TEST.
Immunochemia – rekomendacje
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej dotyczące postępowania diagnostycznego w kierunku wykrycia zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności
Wlazeł, Rafał Nikodem, et al. „Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej dotyczące postępowania diagnostycznego w kierunku wykrycia zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV; ang. Human Immunodeficiency Virus) 2024”. Diagn Lab., vol. 60, no. 2, 2024, pp. 84-98. https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.6848.
Troponina oznaczana metodą wysokoczułą
Wytyczne ESC 2020 dotyczące postępowania u pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi bez uniesienia odcinka ST Grupa robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) do spraw postępowania u osób z ostrymi zespołami wieńcowymi bez uniesienia odcinka ST
Zasad opieki nad pacjentem zakażonym HIV
Polskie Towarzystwo Naukowe AIDS, Zasady opieki nad osobami zakażonymi HIV, Zalecenia Towarzystwa Naukowego AIDS 2023
Choroby tarczycy w ciąży
[Choroby tarczycy w ciąży: zalecenia postępowania Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, 2021
Choroby tarczycy a zaburzenia płodności
Choroby tarczycy a zaburzenia płodności — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego
Diagnostyka i leczenie raka tarczycy u chorych dorosłych
Diagnostyka i leczenie raka tarczycy u chorych dorosłych — Rekomendacje Polskich Towarzystw Naukowych oraz Narodowej Strategii Onkologicznej. Aktualizacja na rok 2022 — uzupełnienie]
Aktualizacja zaleceń ogólnych dotyczących postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach neuroendokrynnych układu pokarmowego (rekomendowanych przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych)
Hematologia – rekomendacje
Wytyczne dot. morfologii krwi w medycznych laboratoriach diagnostycznych
Pietruczuk, Mirosława, et al. „Wytyczne Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Kolegium Medycyny Laboratoryjnej dotyczące badania morfologii krwi do stosowania w medycznych laboratoriach diagnostycznych. 2024″. Diagn Lab., vol. 60, no. 3, 2024, pp. 137-169.
Zalecenia Sekcji Laboratoryjnej Diagnostyki Hemostazy Polskiego Towarzystwa Laboratoryjnej – badanie reaktywności płytek krwi
Toksykologia – rekomendacje
Oznaczanie narkotyków w moczu
Oznaczanie narkotyków w moczu metodami immunochemicznymi w medycznym laboratorium diagnostycznym – Rekomendacje Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych, Warszawa 2021
Oznaczanie alkoholi w tym etanolu
Oznaczanie alkoholi niespożywczych oraz metabolitów alkoholi we krwi i moczu pacjentów w medycznym laboratorium diagnostycznym. Oznaczanie etanolu w krwi i moczu pacjentów w laboratorium medycznym.
Rekomendacje Komisji ds. diagnostyki toksykologicznej KIDL, Grupy Roboczej ds. Toksykologii Kolegium Medycyny Laboratoryjnej, Konsultanta Krajowego w dziedzinie Toksykologii Klinicznej, Warszawa 2016
i Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych
Na mojej stronie znajdziesz post opracowany na podstawie ww. rekomendacji – rekomendacje dotyczące oznaczania etanolu w moczu.
Analityka ogólna – rekomendacje
Ocena osadu moczu
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej dotyczące badania upostaciowanych elementów moczu w medycznym laboratorium diagnostycznym, Stanowisko ekspertów opracowane na podstawie zaleceń Clinical and Laboratory Standards Institute oraz European Confederation of Laboratory Medicine
Mikrobiologia – rekomendacje
Rekomendacje zakażenia OUN
Rekomendacje postępowania w zakażeniach ośrodkowego układu nerwowego Epidemiologia, diagnostyka kliniczna i laboratoryjna, Warszawa 2023
Zalecenia dotyczące zakażeń krwi
Zalecenia grupy ekspertów dotyczące diagnostyki zakażeń krwi w laboratoriach mikrobiologicznych w Polsce uwzględniające dostępność nowych technologii
Prezentowanie wyników mikrobiologicznych
Zasady prezentowania wyników lekowrażliwości bakterii na leki przeciwdrobnoustrojowe – propozycje dla mikrobiologicznych laboratoriów diagnostycznych, Warszawa 02.11.2020
Diagnostyka zakażeń układu pokarmowego
Rekomendacje laboratoryjnej diagnostyki zakażeń przewodu pokarmowego bakteriami rosnącymi w warunkach tlenowych oraz mikroaerofilnych Rekomendacje laboratoryjnej diagnostyki zakażeń przewodu pokarmowego bakteriami rosnącymi w warunkach tlenowych oraz mikroaerofilnych, Rekomendacje Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Państwowego Zakładu Higieny i Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych, Warszawa 2015
Mikrobiologiczna diagnostyka gruźlicy
Mikrobiologiczna diagnostyka gruźlicy oraz zasady ochrony pacjentów i pracowników przed zakażeniami wywołanymi prątkami gruźlicy, Mikrobiologiczna diagnostyka gruźlicy oraz zasady ochrony pacjentów i pracowników przed zakażeniami wywołanymi prątkami gruźlicy. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc i Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych, Warszawa 2014
Zakażenia układu moczowego
Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych, Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2015
Proces przedanalityczny – rekomendacje
Pobieranie krwi żylnej
Znajdziecie tutaj procedury przed poraniem krwi, zasady pobierania próbek, procedury po pobraniu krwi. W rekomendacjach umieszczone zostały informacje dotyczące kolejności pobierania próbek krwi.
Wspólne zalecenia European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (EFLM) Latin America Confederation of Clinical Biochemistry (COLABIOCLI) dotyczące pobierania krwi żylnej rekomendowane przez Krajową Izbę Diagnostów Laboratoryjnych i Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej, Warszawa 2018
Na podstawie rekomendacji został opracowany post: kolejność pobierania próbek krwi.
Genetyka medyczna – rekomendacje
Zalecenia – mutacje genu EGFR
Zalecenia metodyczne dotyczące oceny mutacji genu EGFR oraz rearanżacji genu ALK w kwalifikacji chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca do terapii ukierunkowanych molekularnie, komendacje Grupy Roboczej: Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych, Polskie Towarzystwo Chorób Płuc, Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej, Polskie Towarzystwo Patologów
Polskie Towarzystwo Genetyki Człowiek, Warszawa 2014
Diagnostyka określonych patogenów i schorzeń
Diagnostyka zakażenia wirusem HCV
Diagnostyka laboratoryjna zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu C, Rekomendacje Grupy Roboczej:
Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy
Zakład Higieny, Polskie Towarzystwo Wirusologiczne, Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej, Polska Grupa Ekspertów HCV5, Wydanie II
Na podstawie powyższych rekomendacji opracowany został post – diagnostyka zakażenia wirusem HCV, w którym znajdziesz również test wiedzy.
Diagnostyka zakażenia parvowirusem B19
Diagnostyka laboratoryjna zakażenia parvowirusem B19 u kobiet w ciąży, Rekomendacje polskiej grupy ekspertów, 2014: Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Polskie Towarzystwo Medycyny Perinatalnej, Polskie Towarzystwo Wirusologiczne, Warszawa 2014
Diagnostyka laboratoryjna chorób odkleszczowych
Diagnostyka laboratoryjna chorób odkleszczowych, Rekomendacje Grupy Roboczej: Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny,
Konsultant Krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych, Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Polskie Towarzystwo Wirusologiczne, Warszawa 2014
Diagnostyka laboratoryjna DNA HPV
Diagnostyka laboratoryjna DNA HPV w profilaktyce raka szyjki macicy, Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych dr Agata Józefiak, dr Elżbieta Puacz, prof. dr hab. Witold Kędzia, prof. dr hab. Jan Kotarski, prof. dr hab. Ryszard Poręba
Rak szyjki macicy
Schemat postępowania w skriningu podstawowym raka szyjki macicy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP) — czerwiec 2022 roku
Inne rekomendacje
Detekcja przeciwciał przeciwjądrowych.
Bonroy, Carolien, et al. „Rekomendacje EFLM, EASI oraz ICAP: Detekcja przeciwciał przeciwjądrowych. Publikacja EFLM”. Diagn Lab., vol. 60, no. 2, 2024, pp. 38-83. https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.6716.
Rozpoznanie i leczenie akromegalii
Rozpoznanie i leczenie akromegalii — aktualizacja rekomendacji Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego
Badania przesiewowe w okresie prenatalnym
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka dotyczące badań przesiewowych oraz diagnostycznych badań genetycznych wykonywanych w okresie prenatalnym.
POCT – rekomendacje
Wytyczne dotyczące organizacji i zarządzania badaniami w miejscu opieki nad pacjentem (POCT), Rekomendacje Grupy Roboczej: Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych Krajowy Konsultant ds. Medycyny Ratunkowej Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej Polskie Towarzystwo Medycyny Ratunkowej, Warszawa 2014
Odpady medyczne – rekomendacje
Odpady medyczne. Postępowanie z odpadami medycznymi w medycznym laboratorium diagnostycznym. Wydanie II Stan na dzień 10 grudnia 2020 (z uwzględnieniem wymagań związanych z zapobieganiem rozprzestrzeniania COVID–19). Rekomendacje Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych.
Badania laboratoryjne w ciąży
W poniższym rozporządzeniu znajdziesz informacje o badaniach, jakie należy wykonać w trakcie ciąży. Ustawa dzieli badania na określone tygodnie trwania ciąży.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, Dziennik Ustaw Poz. 1756
Na podstawie powyższego rozporządzenia opracowany został post: badania w ciąży.
Wasze propozycje – rekomendacje dotyczące diagnostyki laboratoryjnej
Poniżej umieszczona jest ankieta, w której możesz zostawić mi informację na temat rekomendacji, które nie zostały wymienione powyżej, a powinny pojawić się w niniejszym poście.
Treści które mogą Cię zainteresować:
Zastrzeżenie: Treści umieszczone na stronie fremitus.pl służą celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie stanowią one porady medycznej, nie zastępują indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Informacje zawarte na stronie nie mogą być podstawą stawiania diagnozy i leczenia pacjenta – w tym celu należy skontaktować się z lekarzem.