Niskie wartości RBC (krwinek czerwonych) mogą świadczyć o wielu niebezpiecznych dla życia i zdrowia pacjenta chorobach. Zdarza się jednak, że otrzymany przez pacjenta wynik nie koreluje z jego stanem klinicznym. Taki stan może wywoływać fałszywie niska liczba krwinek czerwonych (erytrocytów).
Fałszywie niska liczba krwinek czerwonych – jaka może być tego przyczyna?
Obecność zimnych aglutynin
Zimne aglutyniny to przeciwciała, które skierowane są przeciwko krwinkom czerwonym pacjenta. Przeciwciała niszczą komórki czerwone pacjenta wywołując niedokrwistość. Aktywują się one w przypadku obniżenia temperatury ciała pacjenta wywołując szereg objawów klinicznych. Obniżenie temperatury ciała pacjenta zdarza się rzadko, dlatego pacjent często nie wie że występują u niego zimne aglutyniny.
W przypadku badań laboratoryjnych zimne aglutyniny powodują zmiany w parametrach morfologicznych. Próbki pobrane od pacjenta nie są przechowywane w temperaturze ciała człowieka, a w temperaturze pokojowej, dlatego następuje aktywacja zimnych aglutynin. Zmiany w parametrach morfologicznych są efektem zlepiania się krwinek czerwonych, które nie mogą zostać prawidłowo zliczone przez analizator hematologiczny. Zmiany te obejmują:
- Obniżenie stężenia RBC (erytrocytów)
- Obniżenie poziomu HCT (hematokrytu)
- Podwyższenie wskaźnika MCHC (średnie stężenie hemoglobiny w krwince)
- Podwyższenie wskaźnika MCH (średnia masa hemoglobiny)
Występowanie fragmentocytów (schistocytów), czyli fragmentów krwinek czerwonych, których populacja zostaje wliczona do płytek krwi (PLT) zawyżając ich poziom,
Występowanie małych erytrocytów (mikrocytów), których analizator nie zlicza podczas pomiaru
Przykładowy wynik zimnych aglutynin
Poniżej przedstawiono przykładowy wynik oznaczeń morfologii krwi w przypadku wystąpienia zimnych aglutynin przed ogrzaniem próbki i po jej ogrzaniu. Jeśli zauważysz podwyższone MCHC, MCH i obniżone RBC, HCT nie wydawaj takiego wyniku! W takim przypadku badanie morfologii należy powtórzyć. W tym celu ogrzej próbkę w cieplarce doprowadzając ją do temperatury ok. 36,6 °C i jak najszybciej wykonaj oznaczenie. Pamiętaj o dodaniu komentarza do badania np. „Podejrzenie obecności zimnych aglutynin, badanie wykonano po ogrzaniu próbki”.
Niektóre z nowoczesnych analizatorów hematologicznych wydają komunikaty o możliwości wystąpienia aglutynin. Aparaty firmy SYSMEX dają flagę “RBC Agglutination?”, co znacznie ułatwia wychwycenie problemu z próbką badaną.
Treści które mogą Cię zainteresować:
Zastrzeżenie: Treści umieszczone na stronie fremitus.pl służą celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie stanowią one porady medycznej, nie zastępują indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Informacje zawarte na stronie nie mogą być podstawą stawiania diagnozy i leczenia pacjenta – w tym celu należy skontaktować się z lekarzem.