Każde laboratorium powinno ustalić swoje własne kryteria akceptacji kontroli wewnątrzlaboratoryjnej. Z pomocą przychodzą reguły Westgarda, które można wdrożyć w laboratorium dostosowując je do swoich potrzeb.
Wyróżniamy dwa rodzaje reguł Westgarda: proste i złożone. Do prostych należą: 13s, 12S , 22s, do złożonych natomiast: 13s, 41s, R4s,10x.
Reguły proste wg Westgarda
Reguła 12s – zgodnie z tą zasadą metoda pozostaje poza kontrolą jeśli jeden wynik przekroczy granicę 2 SD, reguła ta uznawana jest za ostrzegawczą, jej przekroczenie jest sygnałem dla diagnosty laboratoryjnego, że należy czujnie przeanalizować wyniki kontroli jakości i bacznie obserwować kolejne pomiary, a w razie konieczności rozpocząć działania niezwłoczne.
Reguła 13s – zgodnie z tą zasadą metoda pozostaje poza kontrolą jeśli jeden wynik przekroczy granicę 3 SD. Reguła ta w laboratoriach uznawana jest za metodę powodującą konieczność wprowadzenia działań, jest regułą krytyczną. Przekroczenie tej reguły powinno spowodować wstrzymanie wykonywania danego badania.
Reguły Westgarda – złożone
13s – wchodzi również w skład reguł prostych, opisana jest powyżej
22s – metoda stosowana w jednej serii i pomiędzy seriami.
- w jednej serii – dwa kolejne oznaczenia w tym samym materiale kontrolnym, których wartość przekroczy 2 SD po tej samej stronie średniej.
- pomiędzy seriami – dwa następujące po sobie wyniki oznaczenia w dwóch materiałach kontrolnych przekraczają 2 odchylenia standardowe po tej samej stronie średniej.
Przekroczenie reguły 22s wskazuje na systematyczne zaniżanie bądź zawyżanie wyników i powinno się w tym przypadku przeprowadzić działania niezwłoczne.
W serii:
Pomiędzy seriami:
41s – metoda jest poza kontrolą w momencie, gdy cztery kolejne wyniki przekroczą jedno odchylenie standardowe po jednej stronie średniej
R4s – dwa wyniki w serii znajdujące się poza granicami dwóch odchyleń standardowych po dwóch stronach średniej – metoda poza kontrolą
10x – dziesięć wyników po tej samej stronie od średniej, z tej reguły rezygnuje coraz więcej laboratoriów, traktując ją czasem co najwyżej jako regułę ostrzegawczą
Niesatysfakcjonujące wyniki kontroli wewnątrzlaboratoryjnej – działania
Przykładowe działania przeprowadzane w przypadku stwierdzenia naruszenia powyższych reguł:
- powtórzenie kontroli z tej samej próbki
- powtórzenie kontroli ze świeżej próbki (to sama rekonstytucja materiału lub nowa)
- kalibracja testu i przeprowadzenie kontroli (poprawność kalibracji zawsze należy potwierdzić poprzez przeprowadzenie kontroli wewnątrzlaboratoryjnej na wszystkich dostępnych poziomach)
- sprawdzenie numeru LOT kalibratora i wprowadzonych wartości kalibratora
- weryfikacja numeru LOT kontroli i wprowadzonych wartości kontroli
- sprawdzenie aktualizacji ulotek kalibratora i kontroli
- przeprowadzenie procedur myjących analizatorów
- wymiana odczynnika
- w przypadku kontroli i kalibratorów liofilizowanych – sprawdzenie pipet automatycznych
- wezwanie serwisu technicznego
Tak naprawdę ciężko jest określić które z powyższych działań należy wykonać w konkretnym przypadku. Wszystko zależy od rodzaju testu, stabilności odczynnika, kalibratora czy kontroli. Pracując z użyciem konkretnego systemu analitycznego wypracowujemy sobie najkrótszą drogę do uzyskania satysfakcjonujących nas wyników wewnątrzlaboratoryjnej kontroli jakości i zapewnienia wiarygodnych wyników wykonywanych przez nasz badań.
Poniżej prezentujemy test z Reguł Westgarda oraz zasad prowadzenia kontroli wewnątrzlaboratoryjnej. Mamy nadzieję, że rozwiążecie go bezbłędnie! Zapraszamy również do dyskusji w komentarzach.
Inne nasze testy znajdziesz w zakładce TESTY na górze strony.
Chcesz zobaczyć jak odpowiadały inne osoby udzielające odpowiedzi na pytania w teście? Pragniesz sprawdzić jak wypadasz na tle innych? Sprawdź to – wyniki testów z diagnostyki.
Inne testy wiedzy
ZESTAWIENIE WASZYCH WYNIKÓW Z TESTÓW WIEDZY
Wszystkie testy znajdziesz w zakładce na górze strony: testy. Dla ułatwienia poniżej umieszczam linki do pozostałych testów:
- Materiał biologiczny do badań – krótki test wiedzy z zakresu materiału biologicznego
- Podstawy diagnostyki laboratoryjnej TEST cz.1
- Podstawy diagnostyki laboratoryjnej TEST cz. 2
- Podstawy diagnostyki laboratoryjnej TEST cz.3
- Diagnostyka laboratoryjna chorób nerek test cz.I
- Test – parametry morfologiczne – sprawdź, czy znasz parametry wchodzące w skład badania morfologia krwi obwodowej
- Prezentacja wartości referencyjnych i wyników – sprawdź swoją wiedzę z zakresu prezentowania informacji na sprawozdaniach z badań – czy wiesz jakie elementy są wymagane przez polskie ustawodawstwo?
- Test wiedzy – skróty – czy znasz skróty dotyczące diagnostyki laboratoryjnej? Czy są jakieś oznaczenia, których znaczenie jest dla Ciebie tajemnicą?
- Diagnostyka zakażeń wirusem HCV – sprawdź czy diagnostyka wirusowego zapalenia wątroby typu C jest Ci w 100% znana
- Reguły Westgarda – jeśli pracujesz w laboratorium i zatwierdzasz wyniki kontroli wewnątrzlaboratoryjnej – zdecydowanie znasz te reguły
- Badanie osadu moczu – rekomendacje – czy wiesz jakie są zasady wykonywania tego powszechnego badania?
- Diagnostyka cukrzycy – zerknij, czy znane są Ci najnowsze zalecenia PTD!
- Wytyczne diagnostyki zaburzeń lipidowych – sprawdź swoją wiedzę z zakresu profilu lipidowego
- Markery nowotworowe test część I
- Zmiany kształtu erytrocytów – test – sprawdź czy wiesz jak wygląda lakrymocyt, sferocyt i inne
- Układ krzepnięcia cz. I – test
- Hematologia cz. I – test wiedzy z zakresu hematologii
- Proteinogram – test – krótki test z podstaw dotyczących rozdziału elektroforetycznego białek
- Retikulocyty – czy znasz parametry oznaczane przy badaniu retikulocytów?
- Stabilność materiału – krótkie sprawdzenie jak długo można wstrzymać wykonanie badania
- Tarczyca – Test sprawdzający wiedzy z zakresu hormonów tarczycy
- Tarczyca – część II
- Tarczyca – część III – czy wyniki badań laboratoryjnych w diagnostyce chorób tarczycy stanowią dla Ciebie wyzwanie?
- Przytarczyce – czy odróżnisz wyniki badań w niedoczynności wtórnej od pierwotnej?
- Niedokrwistości – test cz. I Zapisz się do NEWSLETTERA – dostaniesz informację o dostępności tego testu!
Treści które mogą Cię zainteresować:
Zastrzeżenie: Treści umieszczone na stronie fremitus.pl służą celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie stanowią one porady medycznej, nie zastępują indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Informacje zawarte na stronie nie mogą być podstawą stawiania diagnozy i leczenia pacjenta – w tym celu należy skontaktować się z lekarzem.
Fajnie
OK